تغییر پاسخ هیدروگراف واحد آبخیز در اثر احداث سازه‌های کوتاه تأخیری

نویسندگان

  • رئوف مصطفی زاده گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعیدانشگاه محقق اردبیلی
  • شهناز میرزایی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان،
چکیده مقاله:

اجرای عملیات آبخیزداری در سطح آبخیز می‌تواند رژیم هیدرولوژیک جریان خروجی از آبخیز از جمله دبی اوج، زمان تا اوج، زمان پایه و حجم رواناب را تحت تاثیر قرار دهد. یکی از کاربردهای هیدروگراف واحد، محاسبه اثر فعالیت‌های انجام‌شده به‌منظور کنترل سیل روی عکس‌‌العمل هیدرولوژیک آبخیز است که به‌وسیله مقایسه خصوصیات هیدروگراف واحد استخراج شده از داده‌های بارش و جریان قبل و بعد از انجام اقدامات در آبخیز صورت می‌گیرد. نتایج ارزیابی تاثیرات هیدرولوژیک فعالیت‌های اجرایی می‌تواند در طراحی بهینه و اجرای عملیات کنترل سیلاب مفید واقع گردد. هدف این تحقیق ارزیابی تاثیر هیدرولوژیک اقدامات مکانیکی آبخیزداری (احداث سدهای تأخیری) انجام شده در آبخیز جعفرآباد استان گلستان با مساحتی حدود (10900 هکتار) با استفاده از رویکرد مقایسه هیدروگراف واحد است. پس از استخراج وقایع ثبت شده بارش-رواناب متناظر (43 رخداد) در دوره زمانی ارزیابی قبل و بعد از احداث عملیات مکانیکی، هیدروگراف‌های واحد با تداوم بارش برابر زمان تمرکز آبخیز محاسبه گردید. در این خصوص برای تبدیل هیدروگراف‌‌های D ساعته به Tc ساعته از منحنی S استفاده شد. سپس مولفه‌های هیدروگراف واحد آبخیز در دو وضعیت قبل و بعد از اقدامات آبخیزداری استخراج شد و نتایج با استفاده از آزمون تی و نمودارهای باکس-ویشکر مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که تاثیر اقدمات آبخیزداری بر روی هیدروگراف واحد شاخص به‌صورت افزایش دبی اوج و زمان پایه و کاهش زمان تا اوج پاسخ واحد بوده است. در حالی که، اثر اقدامات سازه‌ای از نظر آماری نشان‌دهنده تفاوت معنی‌دار (p-value<0.05) مولفه زمان پایه و افزایش آن به میزان 6 ساعت (به‌طور متوسط) بعد از احداث عملیات بوده است. هر چند میانگین زمان تا اوج رخدادها از 9/15 به مقدار 8/14 ساعت کاهش پیدا کرده است ولی از نظر آماری معنی‌دار نبوده است. در مجموع می‌توان گفت در اثر اجرای سازه‌های تأخیری و جانمایی مکانی آن‌ها در سطح آبخیز، واکنش آبخیز و در نتیجه مولفه‌های هیدروگراف واحد آبخیز تحت تأثیر قرار گرفته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

مد‌ل‌سازی اثر تغییر کاربری اراضی بر هیدروگراف سیل (مطالعه موردی: حوزه آبخیز جعفرآباد، استان گلستان)

سابقه و هدف: کاربری اراضی و پوشش زمین یکی از عوامل اصلی در مطالعات منابع آب و فرسایش و رسوب حوزه آبخیز می‌باشند (32)شبیه‌سازی کامپیوتری اثرات تغییر کاربری اراضی بر روی فرآیند‌های حوزه آبخیز در نیم قرن اخیر مورد مطالعه و توجه قرار گرفته است (2، 13، 16، 24، 25). در دهه‌های اخیر مدلسازی اثرات تغییر کاربری اراضی بر روی سیلاب‌ها بارها مورد مطالعه قرار گرفته است (2). بهره‌مند (2006) با استفاده از مدل...

متن کامل

بررسی کارایی روش‌های تخمین پارامترهای مدل هیدروگراف واحد لحظه‌ای نش در شبیه‌سازی هیدروگراف جریان (مطالعه موردی: حوزه آبخیز منشاد)

In Nash's cascade model that is simple and efficient model for simulating hydrological response in watersheds, catchment behavior is considered same as n linear reservoirs with k storage coefficient. In this context, the accuracy of different methods of estimating the Nash model parameters (n and k) including moment, experimental Nash formula, Han’s graphical, time to peak-time to inflection po...

متن کامل

تغییرپذیری هیدروگراف واحد حوزة آبخیز کسیلیان در پایه‌های زمانی بارش مؤثر متفاوت

تهیّه هیدروگراف‌های سیل در راستای تأمین اطّلاعات پروژه‌های مهار سیلاب ضروری است. حال آن‌که امکان دست‌یابی به اطّلاعات دقیق سیلاب به‌دلیل مشکلات اجرایی و فقدان ایستگاه‌های هیدرومتری مناسب بسیار هزینه‌بر و مشکل است. در همین راستا تهیّه و تحلیل هیدروگراف‌های واحد یکی از شیوه‌های معمول و کارآ در مطالعات سیل در حوزه‌های آبخیز محسوب می‌شود. از آن‌جایی‌که اصولاً فرضیات حاکم بر تهیه و کاربرد هیدروگراف واحد ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 2

صفحات  37- 49

تاریخ انتشار 2019-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023